پرتودرمانی یا رادیوتراپی
در روش درمانی رادیوتراپی یا پرتودرمانی، از اشعه ایکس با انرژی بالا، یا دیگر ذرات برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. به پزشکی که در درمان سرطان با روش پرتودرمانی تخصص دارد، آنکولوژیست رادیوتراپیست گفته می‌شود.
متداول‌ترین نوع پرتو درمان که برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شود، تشعشع بصورت پرتوی خارجی است. این پرتوها را از یک دستگاه که بیرون از بدن قرار دارد، تابش می دهند. انواع دیگر پرتودرمانی، مانند پرتودرمانی داخلی عملیاتی و براکی‌تراپی، کمتر برای درمان سرطان سینه استفاده می‌شوند.
پرتودرمانی پس از لامپکتومی
پرتودرمانی اغلب پس از یک لامپکتومی، به منظور کاهش خطر عود سرطان سینه انجام می‌شود.
پرتودرمانی استاندارد پس از لامپکتومی، پرتودرمانی خارجی است که از ابتدای یک هفته تا انتهای آن هفته و به مدت ۳ تا ۶ هفته ارائه می‌شود. این روش اغلب شامل پرتودرمانی به تمام سینه در چند هفته اول است. به دنبال آن یک درمان متمرکزتر، که به آن بوست می‌گویند، به ناحیه ای از سینه که تومور در آنجا قرار دارد برای درمان سلول های تومور باقی‌مانده انجام می‌شود. برای زنان با خطر پایین عود، درمان بوست ممکن است اختیاری انجام شود. مهم است که در مورد این رویکردهای درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
پرتودرمانی پس از ماستکتومی
پرتودرمانی همچنین ممکن است برای برخی از افراد پس از ماستکتومی توصیه شود که به سن بیمار، اندازه تومور، تعداد غدد لنفاوی زیر بغل که درگیر سرطان هستند، پهنای بافت سالم اطراف تومور که توسط جراح برداشته شده، وضعیت ER، PR، و HER2 تومورو سایر عوامل بستگی دارد. این درمان که از ابتدای یک هفته تا انتهای آن هفته و به مدت ۳ تا ۶ هفته ارائه می‌شود، بر روی دیواره سینه انجام می‌شود. به ندرت ممکن است پرتودرمانی پیش از جراحی برای کوچک کردن یک تومور بزرگ، و به منظور برداشتن آسان‌تر آن، انجام شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی
پرتودرمانی دارای عوارض جانبی از جمله خستگی، تورم سینه، قرمزی و یا تغییر رنگ پوست، درد یا سوزش در پوست، گاهی اوقات با تاول یا پوسته پوسته شدن در ناحیه‌ای که پرتو به آن داده شده است، می باشد. بسیار نادر است که مقدار کمی از ریه تحت تأثیر پرتو قرار بگیرد و باعث پنومونیت، یا التهاب بافت ریه شود. برخی از افراد ۲ تا ۳ ماه پس از پایان پرتودرمانی دچار تنگی نفس، سرفه خشک و یا درد قفسه سینه می‌شوند، زیرا این روش درمان می‌تواند باعث تورم و سخت شدن یا ضخیم شدن ریه‌ها شود که به آن فیبروز گفته می‌شود. این عوارض جانبی معمولاً موقتی هستند.
سوالاتی که می توانید در مورد پرتودرمانی از پزشک و تیم مراقبت‌های بهداشتی خود بپرسید:
- چه نوع پرتودرمانی را توصیه می‌کنید؟ چرا؟
- چه تعداد دفعاتی پرتودرمانی دریافت خواهم کرد؟
- آیا در هر جلسه پرتودرمانی، دوز پرتو یا ناحیه تحت درمان یکسان خواهد بود یا در طول دوره درمان تغییر می کند؟
- آیا جایگزین‌هایی برای درمان توصیه شده وجود دارد؟
- هر جلسه درمانی چقدر زمان خواهد برد؟
- آیا پرتودرمانی دردناک است یا باعث ناراحتی من خواهد شد؟
- چگونه می‌توانم برای این درمان آماده شوم؟ آیا توصیه‌هایی در مورد نوع لباس پوشیدن وجود دارد؟
- اگر تصمیم به انجام جراحی بازسازی سینه داشته باشم، چه تأثیری بر برنامه درمانی من خواهد گذاشت؟
- این درمان چه عوارض جانبی کوتاه‌مدت و بلندمدتی دارد؟ چگونه می‌توان این عوارض جانبی را پیشگیری و یا مدیریت کرد؟
شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی، از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود و مکانیسم این داروها معمولاً جلوگیری از رشد، تقسیم و تولید بیشتر سلول‌های سرطانی می باشد. شیمی‌درمانی ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور یا بعد از جراحی به عنوان درمان کمکی انجام شود. همچنین برای درمان سرطان سینه متاستاتیک و سرطانی که پس از درمان بازگشته است، یعنی سرطان عودکننده نیز استفاده می‌شود. متخصصان انکولوژیست، پزشکانی که در درمان سرطان با دارو تخصص دارند، شیمی‌درمانی را تجویز می‌کنند.
در شیمی‌درمانی سیستمیک، دارو از طریق جریان خون برای رسیدن به سلول‌های سرطانی در سراسر بدن منتقل می‌شود. شیمی‌درمانی سرطان سینه ممکن است از طریق (IV) یعنی تزریق دارو داخل ورید یا به صورت قرص یا کپسولی که به صورت خوراکی بلعیده می‌شود، انجام گردد. بیماران ممکن است یک بار در هفته، هر دو هفته یکبار، (که به آن شیمی‌درمانی دوز متراکم نیز گفته می‌شود)، هر سه هفته یک بار یا حتی هر چهار هفته یک بار تحت درمان قرار بگیرند.
داروهای رایج برای سرطان سینه عبارتند از:
- Capecitabine
- Carboplatin
- Cisplatin
- Cyclophosphamide
- Docetaxel
- Doxorubicin
- Epirubicin
- Eribulin
- Fluorouracil (5-FU,)
- Gemcitabine
- Ixabepilone
- Methotrexate
- Paclitaxel
- Pegylated liposomal doxorubicin
- Protein-bound paclitaxel
- Vinorelbine
بیمار ممکن است در یک زمان یک دارو یا ترکیبی از داروهای مختلف که به طور همزمان داده می‌شوند، را دریافت کند. نوع شیمی‌درمانی که فرد دریافت می‌کند و تعداد دفعاتی که تجویز می‌شود، به بهترین نتایج آزمایش‌های بالینی برای آن نوع سرطان و مرحله سرطان بستگی دارد.
بسته به نوع شیمی‌درمانی و برنامه درمان، پزشک ممکن است توصیه کند که قبل از شروع درمان، یک عمل جراحی جزئی برای قرار دادن یک پورت کاشتنی انجام شود. پورت، یک دیسک فلزی یا پلاستیکی گرد است که به عنوان محل ورود داروهای IV استفاده می‌شود و نیاز به پیدا کردن ورید در هر جلسه درمان را از بین می‌برد.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی بستگی به فرد بیمار، نوع داروها، برنامه و دوز مورد استفاده دارد. به طور کلی، عوارض جانبی شامل خستگی، خطر عفونت جدی، تهوع و استفراغ، ریزش مو، از دست دادن اشتها، یبوست، اسهال، تغییرات پوست و ناخن، افزایش وزن و یائسگی موقت یا دائمی هستند. این عوارض جانبی اغلب می‌توانند در طول درمان پیشگیری یا مدیریت شوند و معمولاً پس از پایان درمان از بین می‌روند. به ندرت، عوارض جانبی طولانی‌مدت مانند آسیب به قلب یا سرطان‌های ثانویه ممکن است رخ دهد. همچنین بی‌حسی و سوزن سوزن شدن دائمی دست‌ها و پاها ممکن است با برخی از داروهای شیمی‌درمانی رخ دهد.
سوالاتی که باید از پزشک یا تیم مراقبت بهداشتی خود درباره شیمی‌درمانی بپرسید:
- چه نوع شیمی‌درمانی را توصیه می‌کنید؟ چرا؟
- چه مدت نیاز به شیمی‌درمانی خواهم داشت؟
- درمان چگونه انجام خواهد شد؟ آیا به پورت نیاز دارم؟
- چگونه متوجه موثر بودن درمان می شویم؟
- آیا در بیمارستان یا کلینیک، شیمی درمانی خواهم شد یا در خانه انجام می شود؟
- شیمی‌درمانی چه تاثیری بر زندگی روزمره من خواهد گذاشت؟ آیا می‌توانم به کار، ورزش و فعالیت‌های معمولم ادامه دهم؟
- عوارض جانبی احتمالی کوتاه‌مدت و بلندمدت هر دارو چیست؟ آیا موهایم را از دست خواهم داد؟
- چگونه می‌توانم اطلاعات بیشتری درباره داروهایی که مصرف خواهم کرد به دست بیاورم؟
هورمون درمانی
برای افرادی که سرطان سینه ER یا PR مثبت دارند، معمولاً هورمون درمانی که به آن درمان اندوکرین نیز گفته می‌شود، توصیه می‌شود. از آنجا که هورمون ها در رشد این نوع تومورها نفش دارند، مسدود کردن هورمون‌ها چه به تنهایی و چه پس از شیمی‌درمانی کمکی یا نئوادجوانت، می‌تواند به جلوگیری از عود و از بین بردن آنها کمک کند. هورمون درمانی همچنین به عنوان درمانی موثر برای سرطان سینه متاستاتیک بوده و موجب کاهش اندازه تومور و بهبود علائم مرتبط با سرطان می‌شود.
تاموکسیفن
تاموکسیفن از اتصال استروژن به سلول‌های سرطان سینه جلوگیری می‌کند. این دارو در کاهش خطر عود سرطان سینه، خطر ابتلا به سرطان در سینه دیگر، و خطر عود سرطان دوردست مؤثر است. همچنین برای کاهش خطر سرطان سینه در افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به این بیماری هستند و برای کاهش عود موضعی در افرادی که DCIS دارند و جراحی لامپکتومی انجام داده‌اند، تایید شده است. عوارض جانبی تاموکسیفن شامل گرگرفتگی و خشکی، ترشح یا خونریزی واژن است. خطرات بسیار نادر شامل سرطان پوشش داخلی رحم، آب مروارید و لخته‌های خونی می‌شود. با این حال، تاموکسیفن سلامت استخوان‌ها و سطح کلسترول را بهبود می‌بخشد و می‌تواند برای زنان پیش از یائسگی و پس از یائسگی موثر باشد.
مهارکننده‌های آروماتاز (AIs)
داروهایی مانند آناستروزول، اگزمستان و لتروزول، میزان استروژن تولید شده در بافت‌هایی به جز تخمدان‌ها در زنان یائسه را کاهش می‌دهند. تحقیقات نشان می‌دهد که هر سه داروی مهارکننده آروماتاز به یک اندازه موثر هستند و عوارض جانبی مشابهی دارند که ممکن است شامل سفتی و درد عضلات و مفاصل، گرگرفتگی، خشکی واژن، افزایش خطر پوکی استخوان و شکستگی استخوان و سطح بالاتر کلسترول باشد. با این حال، این داروها همچنین خطر عود موضعی و دوردست را کاهش می‌دهند.
زنانی که هنوز وارد دوران یائسگی نشده اند، نباید به تنهایی از مهارکننده‌های آروماتاز استفاده کنند، زیرا این داروها تاثیر استروژن تولید شده توسط تخمدان‌ها را مسدود نمی‌کنند. اغلب، پزشکان سطح استروژن خون را در زنانی که دوره‌های قاعدگی آنها به تازگی متوقف شده است یا به دلیل انجام شیمی‌درمانی متوقف شده، کنترل می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که تخمدان‌ها دیگر این هورمون را تولید نمی‌کنند. زنان پیش از یائسگی می‌توانند داروهای مهارکننده‌آروماتاز را در صورتی که سرکوب تخمدان نیز برای آنها انجام می شود، مصرف کنند.
