کربوپلاتین

– کارپتین ^® یک داروی ضد سرطان است که با ایجاد اختلال در رشد سلول‌های سرطانی، از گسترش آن‌ها در بدن جلوگیری می‌کند.

– کارپتین ^® جهت درمان برخی از سرطان‌های ریه و تخمدان تجویز می‌شود.

– حساسیت به کربوپلاتین یا هر یک از اجزای جانبی کارپتین^® یا دیگر داروهای این دسته دارویی( داروهای حاوی پلاتین)

–  بارداری یا شیردهی

– تعداد بسیار پایین گلبول‌های سفید خون یا پلاكت ها

– ابتلا به مشکلات شدید کلیوی دارید (Cl CR<30 ml/min)

– وجود تومور خونریزی دهنده

– مصرف هم زمان با واکسن تب زرد

در صورت ابتلا به هر یک از موارد زیر پزشک، داروساز یا پرستار را مطلع سازید:

–  بارداری یا احتمال وقوع بارداری

– شیردهی

– ابتلا به بیماری کلیوی. در صورت ابتلا ممکن است پزشک شما را بیشتر تحت نظر داشته باشد.

– سن بیشتر از 65 سال

– درمان با داروهای حاوی پلاتین مانند سیس پلاتین یا اگزالی پلاتین. کارپتین® می‌تواند موجب اختلال در سیستم عصبی و منجر به گزگز شدن و مشکلات بینایی و شنیداری شود. پزشک ممکن است به صورت متناوب شما را مورد ارزیابی قرار دهد.

– سر درد، تغییر در عملکرد مغزی، تشنج و دید غیر طبیعی( مانند تاری دید و یا عدم بینایی)

– خستگی مفرط و تنگی نفس همراه با کاهش گلبول قرمز خون(آنمی همولیتیک)، به تنهایی یا همراه با کاهش پلاکت خون.، خون مردگی غیر طبیعی(ترونبوسایتوپنی) و بیماری کلیوی همراه با کاهش شدید ادرار یا عدم وجود ادرار(علائم سندرم همولیتیک-اورمیک)

– بروز تب (دمای مساوی یا بیشتر از 38 درجه سانتی گراد) یا لرز که ممکن است از علائم عفونت خون باشد.

جهت کاهش احتمال بروز سندرم لیزتومور طی درمان با کارپتین® که سبب مشکلات شیمیایی در خون به جهت ریخته شدن محتویات سلول‌های سرطانی کشته شده به داخل خون ممکن است دارو توسط پزشک تجویز گردد.

– این دارو فقط توسط پزشکان متخصص باید تجویز گردد. تزریق این دارو بایستی در مراکز تایید شده برای تجویز داروهای انکولوژیک انجام گردد.

– بایستی مطابق دستورالعمل کار با داروهای سایتوتوکسیک با این دارو رفتار شود.

– این دارو ممکن است سبب خستگی، سرگیجه و تغییرات بینایی شود. در هنگام رانندگی یا انجام اعمالی که نیازمند هوشیاری می باشند، احتیاط کنید.

– بیماران مصرف کننده این دارو باید طبق برنامه ارائه شده توسط پزشک معالج، تحت بررسی های آزمایشگاهی لازم در زمان مصرف دارو قرار گیرند.

– آزمایشات نورولوژیک بایستی در طی دوره درمان با دارو، در فواصل منظم انجام شود و در صورت نیاز مقدار مصرف کارپت^®  کاهش یابد.

– شمارش منظم سلول های خونی باید در طول دوره درمان انجام شده و دارو درمانی تا زمان بازیابی سلول های خونی، نباید مجددا تکرار شود.

– در صورت مشکلات خفیف کلیوی، پزشک نیازمند پایش مرتب عملکرد کلیوی شما می‌باشد.

– در صورت انجام ایمیونیزاسیون، مراتب باید به پزشک اطلاع داده شود.

– بیماران بالای ۶۵ سال نیازمند بررسی بیشتر توسط پزشک می باشند.

– بیمار باید از تماس با افراد مبتلا به عفونت خودداری نموده و در صورت بروز علائم تب و لرز، سرفه، یا خشن شدن صدا، کمر درد یا ادرار دردناک، فوراً به پزشک مراجعه نماید.

– در صورت بروز تهوع، استفراغ، دهیدراسیون، سرفه یا اشکال در تنفس، باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.

– در صورت بروز قرمزی، درد یا ادم در ناحیه تجویز کارپتین^® ، باید فورا به پزشک اطلاع داده شود .

6- احتیاط ها:

– شما در معرض خطر بيشتر ابتلا به عفونت قرار داريد. لذا دست هاي خود را مرتب با آب و صابون بشوييد و از تماس با افراد مبتلا به عفونت، آنفولانزا سرماخوردگي خودداري كنيد.

– کارپتین^® می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روی مغز استخوان داشته باشد که به موجب آن مغز استخوان برای مدتی قادر به ساخت سلولهای خونی نمی‌باشد. به همین جهت انجام منظم آزمایش‌های خون جهت ادامه درمان ضروری است. چنانچه گلبولهای سفید خون شما خیلی پایین باشد، ممکن است پزشک معالج تا زمانی که تعداد گلبولهای سفید به حد کافی برسد، درمان را متوقف نماید.

– تمام داروهايي را كه مصرف مي‌كنيد با پزشك خود در ميان بگذاريد. کارپتین^® ممكن است با برخي داروها ناسازگار باشد.

– در طول درمان با کارپتین^® و پس از اتمام دوره درمان تا سه ماه بعد از اتمام درمان، بدون مشورت با پزشک خود از تزریق هر نوع واکسنی خودداری نمایید.

– از تماس با افرادی که طی روزها یا ماه های اخیر واکسنهای زنده( نظیر واکسن فلج اطفال ) دریافت کرده‌اند، اجتناب کنید. چنانچه این امر امکان پذیر نبود، از ماسک و پوشش مناسب بر روی بینی و دهان خود استفاده کنید.

– برای کنترل نوروپاتی حسی، از مصرف نوشیدنی های خنک، قطعه های یخ همراه با نوشیدنی ها، قرار گرفتن در هوای سرد و تماس با اجسام سرد باید اجتناب شود .

– در صورت قرار گرفتن در معرض هوای سرد، پوست باید پوشیده باشد و از تنفس عمیق خودداری شود .

– برای خروج اجسام از یخچال و فریزر، باید از دستکش استفاده شود. در ضمن نبایستی قطعات یخ را روی بدن قرار داد .

– در هوای گرم، از سرعت بالای کولرها نباید استفاده شود.

–

– آماده سازی این دارو سایتوتوکسیک نیاز به رعایت دستورالعمل ها و احتیاطات خاص دارد تا فرد آماده کننده دارو و محیط اطراف از خطرات دارو حفظ شوند.

– دوز و مقدار دارو، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.

– مصرف این دارو تنها به صورت وریدی است.

– مقدار مصرف دارو بر اساس سطح بدن بیمار تعیین می گردد. که آن نیز با در نظر گرفتن قد ، وزن بیمار و عملکرد کلیوی بیمار محاسبه می‌گردد.

انفوزیون داخل وریدی (بین ۱۵ تا ۶۰ دقیقه)، ۴۰۰ میلی‌گرم در مترمربع از مساحت سطح بدن برای بیماری که قبلا تحت درمان قرار نگرفته به صورت تک درمانی با عملکرد کلیوی سالم هر ۴ هفته یکبار پیشنهاد می‌شود (اطلاعات بیشتر برای کادر پزشکی در بروشور انگلیسی آورده شده است).

 البته مقدار داروی دریافتی به نتایج آزمایشات خون بیمار و احتمال بروز عوارض جانبی نیز بستگی دارد.

– آماده سازی این دارو سایتوتوکسیک نیاز به رعایت یکسری دستورالعمل‌ها و احتیاطات خاص دارد تا فرد آماده کننده دارو و محیط اطراف از خطرات دارو حفظ شوند . لذا این عملیات باید توسط افراد آموزش دیده و متخصص در زمینه داروهای سایتوتوکسیک تحت شرایطی که سلامت فرد و سلامت محیط و ماهیت دارو حفظ شود، طبق نظر کارشناس بیمارستانی صورت پذيرد.

آماده سازی و رقیق سازی:

– قبل از انفوزیون کارپتین^®  را با محلول سدیم کلراید 9/0 % تزریقی یا گلوکز 5 درصد (5 میلی گرم در میلی لیتر) رقیق کنید تا به غلظت  ۵/۰ میلی گرم در میلی لیتر از دارو دست یابید.

هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته نیز گردد. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی‌شود، در صورت بروز عوارض زیر با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.

عوارض جانبی بسیار شایع که در بیشتر از ۱ نفر از هر ۱۰ مصرف کننده دارو رخ می دهد:

-خستگی ، تنگی نفس و رنگ پریدگی به سبب آنمی – تهوع واستفراغ – دل درد و دلپیچه.

– تغییر در تست آزمایشگاهی نشان‌دهنده: – تغییر در تعداد سلول‌های خونی(سرکوب مغز استخوان) – افزایش اوره خون – کاهش سدیم، پتاسیم ومنیزیم خون – کاهش کلیرانس کراتینین – سطوح غیر طبیعی آنزیم‌های کبدی

عوارض جانبی شایع  که در 1 نفر از هر ۱۰ نفر مصرف کننده ایجاد می‌شود:

– علائم عفونت مانند تب یا گلودرد –  علائم شبیه آنفولانزا – علائم واکنش آلرژیک شدید شامل خس خس سینه ناگهانی یا گرفتگی قفسه سینه، تورم پلک‌ها، صورت یا لب‌ها، گرگرفتگی صورت، فشار خون پایین، ضربان قلب بالا، کهیر، تنگی نفس، سرگیجه و شوک آنافیلاکتیک – سوزن سوزن شدن یا بی حسی در دست‌ها، پاها یا بازوها  –  احساس سوزش یا خارش – کاهش رفلکس تاندون -اختلال در چشایی یا از بین رفتن چشایی – بدتر شدن موقتی بینایی یا تغییر دید – زنگ زدن گوش یا تغییر شنوایی –  اختلالات قلبی – گرفتگی قفسه سینه یا خس خس سینه – بیماری بینابینی ریه – اسهال یا یبوست – زخم‌های لب و دهان (غشای مخاطی) – ریزش مو – بثورات پوستی و / یا خارش پوست – درد یا ناراحتی در استخوان‌ها، مفاصل، عضلات یا ساختارهای اطراف (اختلال اسکلتی عضلانی) – مشکلات کلیه یا ادرار – خستگی شدید / ضعف و بی‌حالی.

-تغییر در تست آزمایشگاهی نشان‌دهنده: -افزایش سطح بیلیروبین و کراتینین در خون – افزایش اوریک اسید خون که منجر به نقرس می‌شود.

عوارض جانبی نادر که در 1 نفر از هر ۱۰۰۰ نفر مصرف کننده ایجاد می‌‌شود:

– از دست دادن بینایی به صورت موقت.

عوارض جانبی بسیار نادر که در 1 نفر از هر ۱۰۰۰۰ نفر مصرف کننده ایجاد می‌‌شود:

– اسکار ریه‌ها که باعث تنگی نفس و / یا سرفه (فیبروز ریوی) می‌شود.

عوارض جانبی نادر ناشناخته از نظر میزان شیوع با داده‌های موجود:

– سرطان‌های ناشی از درمان با کاربوپلاتین – تب  – گروهی از علائم مانند سردرد ، تغییر عملکرد ذهنی ، تشنج و دید غیرطبیعی (از کدر شدن تا کاهش بینایی). این علائم سندرم لوکوآنسفالوپاتی خلفی برگشت پذیر، یک اختلال عصبی نادر است – خشکی دهان ، خستگی و سردرد به دلیل از دست دادن بیش از حد آب بدن (کمبود آب) – از دست دادن اشتها، بی‌اشتهایی – پانکراتیت – سکته مغزی (بی‌حسی ناگهانی یا ضعف صورت ، بازو  یا پا، به ویژه در یک طرف بدن) –  اختلال شدید در عملکرد کبد، آسیب یا مرگ سلول‌های کبدی – نارسایی قلبی -انسداد در رگ خونی (آمبولی و بیماری انسداد وریدی) ، تورم یا حساسیت پا / بازو -تغییر فشار خون (فشار خون یا افت فشار خون) – اختلالات پوستی مانند کهیر ، بثورات پوستی ، قرمزی پوست (اریتم) و خارش – تورم یا درد در محل تزریق -کم خونی همولیتیک – تغییرات ذهنی (انسفالوپاتی) – عفونت ریه – گرفتگی عضلات ، ضعف عضلانی ، گیجی ، از دست دادن بینایی یا اختلالات ، ضربان قلب نامنظم ، نارسایی کلیه یا نتایج آزمایش خون غیر طبیعی.

 درصورت وخامت هر یک از عوارض و یا بروض عوارضی که در این برگه راهنما به آن اشاره نشده است، لطفا پزشک یا داروساز خود را مطلع سازید. این دارو نباید با چشم یا پوست بدن تماس پیدا کند. در صورت بروز این اتفاق هر چه سریع‌تر به پزشک یا پرستار مربوطه اطلاع دهید.

در صورت مصرف هر نوع دارو به تازگی یا در آینده آن را با پزشک،داروساز یا پرستار درمیان بگذارید از جمله:

– داروهایی که موجب کاهش سلول‌های خونی شوند. مصرف همزمان این داروها با کارپتین^® ممکن است موجب تغییر در دوز و تناوب مصرف کارپتین^® شود.

– آنتی بیوتیک از دسته آمینوگلیکوزید‌ها، ونکومایسن یا کاپرومایسین و داروهای دیورتیک در صورت مصرف همزمان با کارپتین® می‌تواند موجب افزایش ریسک بروز مشکلات شنیداری و کلیوی شود.

– تزریق واکسن زنده یا زنده ضعیف شده (واکسن تب زرد) نباید همزمان با کارپتین^® مصرف شود.

– داروهای رقیق کننده خون از جمله وارفارین ممکن است موجب افزایش فرکانس پایش تست انعقاد خون شود.

– مصرف همزمان داروی فنیتوئین یا فوسفنیتوئین به همراه کارپتین^® ممکن است آستانه بروز تشنج را کاهش دهد.

– داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین، تاکرولیموس و سیرولیموس

اگر در حال حاضر باردار یا شیرده هستید یا احتمال بارداری وجود دارد یا درآینده قصدب بارداری دارید پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید. به علت احتمال زیاد بروز نقایص جنینی بیماران خانم پیش و در حین درمان با کارپتین^® باید از یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری استفاده شود. بیماران آقا تحت درمان با کارپتین^® میبایست 6 ماه قبل از شروع و در حین درمان از روش های مطمئن بارداری استفاده کنند. این دارو ممکن است موجب ناباروری غیر قابل بازگشت در آقایان و خانم‌ها شود، بنابراین این بیماران می‌توانند پیش از شروع درمان با مشورت پزشک از روش‌های ذخیره اسپرم و تخمک استفاده کنند.

– دارو را تا زمان مصرف در درون جعبه نگهداری نمایید.

– دارو را در دمای کمتر از 30 درجه سانتی گراد و دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید. از قرار دادن در یخچال و یخ زدگی خودداری شود.

– دارو را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی قرار دهید.

– باقی مانده فرآورده و تمام مواردی که جهت آماده سازی، رقیق سازی و تزریق آن به کار می‌رود مطابق دستورالعمل داروهای سایتوتوکسیک معدوم شود.

– فرآورده نهایی باید شفاف و عاری از هرگونه ذره رسوب باشد، در غیر این صورت از مصرف فرآورده جدا خودداری شود.

– محلول غلیظ دارو پس از باز شدن باید برای جلوگیری از آلودگی میکروبی بلافاصله مصرف شود، اما در صورت نگهداری در شرایط آسپتیک تا ۲۴ ساعت در یخچال (2-8 درجه سانتی گراد) پایدار است.

– محلول آماده شده برای تزریق بایستی بلافاصله مصرف شود. زمان نگهداری محلول آماده شده در یخچال (2-8 درجه سانتی گراد) ۳۰ ساعت و در دمای اتاق ۲۴ ساعت می‌باشد.