- حمل مواد مغذی و اکسیژن
- کنترل ضربان قلب و فشار خون
- تنظیم دمای بدن
- نرم کردن مفاصل
- محافظت از اندام ها و بافت ها از جمله چشم، گوش و قلب
- ایجاد بزاق
- از بین بردن مواد زائد و سموم
افراد تحت درمان سرطان، ممکن است به دلیل عوارض جانبی مانند اسهال و استفراغ در معرض خطر کم آبی بدن قرار بگیرند.
علائم و نشانه های دهیدراتاسیون یا کم آبی بدن چیست؟
شاید شنیده باشید که درمان سرطان همیشه باعث تهوع و استفراغ می شود. این درست نیست. فقط برخی از درمان ها باعث ناراحتی معده و تهوع یا استفراغ می شوند. برخی از افراد نیز بیشتر از دیگران دچار تهوع و استفراغ می شوند.
دلایل تهوع و استفراغ در سرطان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- دهان خشک یا چسبنده یا زبان متورم
- خستگی یا ضعف
- تحریک پذیری
- سرگیجه یا سبکی سر
- تهوع و استفراغ
- سردرد
- یبوست
- پوست خشک
- کاهش وزن
- ادرار زرد تیره یا کاهش ادرار
کم آبی شدید می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم زیر ممکن است در کم آبی شدید ایجاد شود:
- تشنگی شدید
- فشار خون پایین و تب
- ضربان قلب سریع
- عدم ادرار بیش از 8 ساعت
- چشمهای گود رفته
- ناتوانی در تعریق
- ناتوانی در تولید اشک
- احساس گیجی یا سردرگمی
دلایل کم آبی بدن چیست؟
کم آبی شدید می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد. علائم زیر ممکن است در کم آبی شدید ایجاد شود:
اسهال، تهوع و استفراغ
درمان سرطان، از جمله انواع خاصی از شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی، می تواند این عوارض جانبی را ایجاد کند.
تب
تب بالا می تواند باعث کم آبی بدن شود. افرادی که تحت درمان سرطان قرار می گیرند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به عفونت هایی باشند که می تواند باعث تب شود.
سن
نوزادان، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض خطر کم آبی هستند. کودکان خردسال اغلب آب و الکترولیت ها را از بدن دفع می کنند. الکترولیت ها مواد معدنی هستند که به تنظیم عملکردهای بدن کمک می کنند. با افزایش سن، بدن به تدریج توانایی ذخیره آب را از دست می دهد. افراد مسن تر نیز کمتر احساس تشنگی می کنند. آنها ممکن است به اندازه کافی نخورند یا ننوشند، به خصوص اگر تنها زندگی کنند.
بیماری های مزمن
بسیاری از بیماری ها مانند دیابت، فیبروز کیستیک و بیماری کلیوی، خطر کم آبی بدن و نیاز به مایعات را افزایش می دهند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده به طور مکرر ادرار می کنند. برخی از داروها همچنین می توانند باعث ادرار یا تعریق بیش از حد طبیعی در فرد شوند.
محیط
زندگی، کار و ورزش در محیط گرم یا مرطوب نیاز به مایعات را افزایش می دهد. افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می کنند نیز به مایعات بیشتری نیاز دارند. این به این دلیل است که بدن آنها در حالی که برای دریافت اکسیژن بیشتر تلاش می کند، آب از دست می دهد.
ورزش
بدن همه افراد از طریق تعریق آب از دست می دهد. ورزش باعث می شود بیشتر عرق کنید. حتی اگر عرق را نبینید، احتمالاً عرق می کنید. هر چه بیشتر ورزش کنید، مایعات بیشتری باید جایگزین کنید.
کم آبی چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک می تواند کم آبی بدن را با استفاده از چندین روش تشخیص دهد:
- از طریق علائم حیاتی مانند نبض و فشار خون
- آزمایش خون برای عواملی مانند الکترولیت ها و عملکرد کلیه
- آزمایش ادرار از نظر سطح کم آبی یا برای یافتن چیزی که ممکن است باعث کم آبی بدن شود
کم آبی چگونه درمان می شود؟
- اگر قادر به نوشیدن هستید، مقدار کمی مایعات را به طور مکرر به جای مقدار زیاد در یک نوبت مصرف کنید. نوشیدن بیش از حد یکباره ممکن است باعث استفراغ شود.
- همیشه یک بطری آب همراه خود داشته باشید و در طول روز از آن بنوشید.
- هر شب قبل از خواب و هر روز صبح زمانی که از خواب بیدار می شوید، یک لیوان بزرگ آب بنوشید.
- اگر در نوشیدن یا خوردن مشکل دارید، یخ یا بستنی بمکید.
- روی لب های ترک خورده، مرطوب کننده و برای زخم های دهان از داروهای مناسب استفاده کنید. این می تواند باعث کاهش درد و راحتی در نوشیدن و خوردن شود.
- اگر اسهال دارید، نوشیدنی هایی را انتخاب کنید که دارای سدیم و پتاسیم هستند تا به جایگزینی این مواد معدنی از دست رفته کمک کنند.
- هنگام خواب آب و نوشیدنی ها را در دسترس خود قرار دهید تا در صورت خستگی مجبور نباشید بارها از خواب بیدار شوید.
اگر استفراغ یا اسهال ندارید، پزشک ممکن است یک محلول آبرسان خوراکی را توصیه کند. در این صورت ممکن است کم آبی متوسط داشته باشید. در صورتیکه دچار کم آبی شدید شده باشید، پزشک مایعاتی را تجویز می کند که مستقیماً از طریق ورید داده می شود که به آن مایعات داخل وریدی (IV) نیز می گویند.
چگونه می توان از کم آبی پیشگیری کرد؟
نکات زیر می تواند به حفظ تعادل مایعات بدن کمک کند:
• مایعات زیاد بنوشید.
مقدار مایع مورد نیاز هر روز برای هیدراته ماندن به سلامت، درمان و شیوه زندگی شما بستگی دارد. از پزشک خود بپرسید که چه مقدار آب باید بنوشید. اگر دوست ندارید آب ساده بنوشید، می توانید آب طعم دار بنوشید یا یک تکه لیمو به آن اضافه کنید. سایر مایعات نیز می توانند کمک کنند، از جمله شیر، آب میوه کم قند و چای بدون کافئین.
به یاد داشته باشید که از خوردن غذاها و نوشیدنی هایی که به کم آبی بدن کمک می کنند خودداری کنید. از الکل اجتناب کنید. نوشیدنی هایی با قند کم و کافئین کم یا بدون کافئین را انتخاب کنید. آب اغلب انتخاب بهتری نسبت به آب میوه، نوشابه یا قهوه است.
• غذاهای حاوی آب زیاد بخورید.
نوشیدن آب بهترین راه برای آبرسانی است. اما بسیاری از غذاها نیز حاوی آب هستند و می توانند به جبران مایعات از دست رفته بدن کمک کنند. غذاهایی مانند کاهو (95 درصد آب)، هندوانه (92 درصد آب) و کلم بروکلی (91 درصد آب) را انتخاب کنید. سوپ، بستنی و ماست نیز محتوای آب بالایی دارند.
• عوارض جانبی را مدیریت کنید.
درمان سرطان می تواند باعث تهوع، استفراغ یا اسهال شود. با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد راه های پیشگیری یا کاهش این عوارض جانبی و هرگونه نگرانی در مورد کم آبی بدن صحبت کنید.
• محیط و فعالیت خود را زیر نظر داشته باشید.
تلاش آگاهانه ای برای نوشیدن منظم داشته باشید. قبل از ورزش و قبل از بیرون رفتن در هوای گرم آب و مایعات بیشتری بنوشید. در طول بیماری یا هنگام احساس ناخوشی، فعال باشید و آب بنوشید تا هیدراته بمانید و به بهبودی خود کمک کنید.