31 اصطلاح بیماری سرطان
Abnormal Growths
رشد غیر طبیعی
این اصطلاح می تواند در مورد یک پولیپ در روده بزرگ یا یک تومور به کار برود. رشد غیر طبیعی می تواند خوش خیم یا بدخیم باشد یا اینکه پیش سرطانی باشد که می تواند به سرطان تبدیل شود.
Adjuvant Therapy
ادجوانت تراپی یا درمان کمکی
درمانی که بیمار علاوه بر درمان اصلی خود برای کاهش احتمال عود سرطان، دریافت می کند، ادجوانت تراپی یا درمان کمکی نامیده می شود. گاهی اوقات، پزشک چیزی را قبل از درمان اصلی به بیمار توصیه می کند تا به موثرتر شدن آن کمک کند که به آن درمان نئوادجوانت یا نئوادجوانت تراپی گفته می شود.
Angiogenesis Inhibitors
مهارکننده های آنژیوژنز
سرطان برای رشد و گسترش به خون نیاز دارد. این داروهای طراحی شده خاص (مهارکننده های آنژیوژنز) از تشکیل رگ های خونی جدید و حمل خون به تومور جلوگیری می کنند. این داروها ممکن است تومور را از بین نبرند، اما می توانند مانع از پیشرفت سرطان به سایر قسمت های بدن شوند.
Antiemetic
ضد استفراغ
این اصطلاح به دارویی اطلاق می شود که به پیشگیری یا تسکین تهوع و استفراغ که عوارض جانبی رایج برخی از درمانهای سرطان می باشند، کمک میکند. پزشک ممکن است بیش از یک داروی ضد استفراغ تجویز کند. معمولاً این قرص ها درست قبل یا بعد از درمان مصرف می شوند. اگر بیمار در بیمارستان باشد، ممکن است دارو را تزریقی و مستقیماً از طریق رگ دریافت کند.
Biologic Therapy
درمان بیولوژیک
محصول درمانی که در ساخت آن از یک منبع زنده مانند سلول های انسانی یا حیوانی یا یک میکروارگانیسم استفاده می شود، بیولوژیک نامیده می شود. برخی از انواع درمان های بیولوژیک، به سلول های سرطانی خاص حمله می کنند. برخی دیگر بر سیستم ایمنی بدن بیمار تأثیر می گذارند (آن را تقویت یا فعال می کنند)، یا برخی از عوارض جانبی سرطان را کاهش می دهند. درمان های بیولوژیک شامل ایمونوتراپی، ژن درمانی و درمان های هدفمند خاص است.
Biomarker
بیومارکر یا نشانگر زیستی
محصول درمانی که در ساخت آن از یک منبع زنده مانند سلول های انسانی یا حیوانی یا یک میکروارگانیسم استفاده می شود، بیولوژیک نامیده می شود. برخی از انواع درمان های بیولوژیک، به سلول های سرطانی خاص حمله می کنند. برخی دیگر بر سیستم ایمنی بدن بیمار تأثیر می گذارند (آن را تقویت یا فعال می کنند)، یا برخی از عوارض جانبی سرطان را کاهش می دهند. درمان های بیولوژیک شامل ایمونوتراپی، ژن درمانی و درمان های هدفمند خاص است.
Biopsy
بیوپسی (نمونه برداری)
نمونه کوچکی از بافت یا سلولها برای بررسی زیر میکروسکوپ توسط پزشک از بیمار گرفته می شود. برای بیوپسی از یک سوزن یا یک لوله نازک و انعطاف استفاده می شود. این روش معمولاً درد کمی دارد، به همین دلیل ابتدا ناحیه را بی حس می کنند.
Brachytherapy
براکی تراپی
این نوع پرتودرمانی در داخل یا خیلی نزدیک به تومور سرطانی انجام می شود. پزشک از ابزارهایی مانند سوزن یا سیم برای قرار دادن مواد رادیواکتیو در محل مناسب استفاده می کند. همچنین ممکن است این روش را به نام ایمپلنت یا پرتودرمانی داخلی بشنوید.
Carcinogen
کارسینوژن (سرطان زا)
کارسینوژن ماده ای است که می تواند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد. دود تنباکو یک مثال از کارسینوژن است. آزبست و نور ماوراء بنفش خورشید نیز همینطور هستند. احتمال ابتلا به سرطان به دلیل اینکه در اطراف یک عامل سرطان زا قرار داشتید به موارد مختلفی از جمله مدت زمان تماس با آن و همچنین به ژن های فرد بستگی دارد.
Chemotherapy
کموتراپی (شیمی درمانی)
احتمالاً نام این روش را در درمان سرطان شنیده اید. شیمی درمانی سلول های سرطانی را از بین می برد یا رشد آنها با استفاده از داروهای قوی دارو یا ترکیبی از آنها متوقف می کند. بیمار معمولاً به صورت سرپایی در بیمارستان یا کلینیک یا در مطب دکتر خود، شیمی درمانی را دریافت می کند که اغلب به صورت تزریقی انجام می شود، اما گاهی اوقات داروهای شیمی درمانی به صورت خوراکی یا موضعی انجام می شوند.
Clinical Trial
کارآزمایی بالینی
پزشکان از مطالعات تحقیقاتی برای جمعآوری دادههایی درباره نحوه عملکرد داروها یا درمانهای جدید در گروههای خاصی از افراد استفاده میکنند. برخی از کارآزماییهای بالینی به نحوه عملکرد روشهای جدید تشخیص یا آزمایش میپردازند. مطالعات بالینی ممکن است چندین سال طول بکشد تا کنترل های دقیقی انجام شود.
Consolidation Therapy
درمان تثبیتی
پس از اتمام درمان اصلی لوسمی یا لنفوم و آزمایشها، اگر دیگر نشانی از سرطان در بدن نباشد، پزشک ممکن است درمان بیشتری را برای از بین بردن سلولهای سرطانی در طولانیمدت توصیه کند. شیمی درمانی و پرتودرمانی دو نمونه از این موارد هستند.
Cycle
سیکل یا دوچرخه
به فاصله زمانی بین شروع یک دوره درمان، مانند شیمی درمانی، و شروع دوره بعدی سیکل یا چرخه گفته می شود. این فاصله و توقف، به بدن اجازه می دهد استراحت کند و بهبود یابد.
ectomy-
-اکتومی
کلمه ای که به "-ectomy" ختم می شود، به نوعی جراحی اشاره دارد که بخشی یا تمام قسمتی از بدن در آن خارج می شود. به عنوان مثال، در ماستکتومی، جراح بافت سینه را برمی دارند. در اوفورکتومی یک تخمدان را خارج می کنند. در نفرکتومی کلیه را خارج می کنند. به عنوان یک روش درمانی سرطان، جراح سلول های سرطانی را همراه با بخشی یا تمام قسمت های یک عضو از بین می برد.
Grade
گرید یا درجه
گرید نشان می دهد یک تومور در زیر میکروسکوپ چگونه به نظر می رسد. پزشک می تواند سرعت رشد و گسترش تومور را با گرید ان بیان کند. گرید تومور به تیم بهداشتی و پزشک کمک می کند تا برای درمان بیمار برنامه ریزی کنند. درجه پایین به این معنی است که تغییرات سلول ها رشد آهسته ای دارند. تومورهای درجه بالا سریع تر گسترش می یابند. سرطان های مختلف سیستم های درجه بندی متفاوتی دارند.
Hormone Therapy
هورمون درمانی
برخی از سرطان ها، مانند سرطان سینه یا پروستات، برای رشد به هورمون های خاصی نیاز دارند. هورمون درمانی، این هورمون ها را مسدود می کند یا نحوه عملکرد آنها را در بدن بیمار تغییر می دهد. بنابراین هورمون درمانی می تواند گسترش سرطان را کند یا متوقف کند و علائم بیماری را کاهش دهد یا به جلوگیری از عود سرطان کمک کند. معمولاً هورمون درمانی همراه با سایر درمان ها استفاده می شود.
در کنار معرفی چندین اصطلاح بیماری سرطان میتوانید دیگر مقالات گروه دارویی سدال را مطاله کنید.
Imaging
تصویربرداری
این اصطلاح عمومی به چندین آزمایش اشاره دارد که از اندام ها و بافت های بدن بیمار عکس گرفته می شود. یک نمونه، ماموگرافی است که از اشعه ایکس برای تشخیص و بررسی سرطان سینه استفاده می شود. در تکنولوژی های دیگر از امواج مغناطیسی یا رادیویی استفاده می شود. آزمایشات شامل CT، MRI، اسکن PET و سونوگرافی هستند.
Infusion
اینفوزیون
در فرآیند انفوزیون که می تواند ساعت ها طول بکشد، دارو مستقیماً وارد رگ می شود. معمولا یک لوله انعطاف پذیر به نام کاتتر در پوست بیمار قرار می گیرد یا یک دیسک کوچک به نام پورت در زیر پوست قرار داده می شود. اینها به یک لوله IV متصل می شوند و تا زمانی که درمان انجام نشود، خارج نمی شوند.
Lymphedema
لنف ادم
تورم در بازوها یا پاها ممکن است زمانی رخ دهد که تجمع مایع اتفاق می افتد. این امکان وجود دارد که غدد لنفاوی بیمار به عنوان بخشی از درمان سرطان آسیب دیده یا برداشته شوند. لنف ادم قابل درمان نیست، اما می توان برای مدیریت آن اقداماتی انجام داد.
Metastasize
متاستاز
گاهی اوقات سرطان از یک قسمت بدن به قسمت دیگر گسترش می یابد. به عنوان مثال، سرطانی که از ریه شروع شده است، می تواند به کبد، استخوان ها یا مغز گسترش یابد یا متاستاز دهد. آن سلول های سرطانی مانند سلول های ریه خواهند بود، نه مانند سلول های سرطانی که در قسمت جدید بدن شروع شده اند.
Monoclonal Antibodies
مونوکلونال آنتی بادی ها
این داروها از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می کنند. آنها به سطح سلول های سرطانی یا سلول های خاص سیستم ایمنی متصل می شوند تا بدن بیمار بتواند عملکرد بهتری برای یافتن و متوقف کردن سرطان داشته باشد. مونوکلونال آنتی بادی ها همچنین می توانند به پرتو درمانی و شیمی درمانی کمک کنند تا سلول های سرطانی را مورد هدف قرار دهند و مانع تاثیر گذاری بر روی سلول های سالم شوند.
Palliative Therapy
درمان تسکینی
این اصطلاح مربوط به سیستم پشتیبانی و راحتی برای بهبود کیفیت زندگی بیمار است. این درمان متخصصان در زمینه های مختلف را گرد هم می آورد تا به بیمار در مدیریت درد و علائم و اثرات ذهنی، عاطفی و معنوی سرطان کمک کنند. درمان تسکینی می تواند به محض تشخیص بیماری شروع شود و در طول درمان و همچنین پس از آن و در صورت عود سرطان ادامه یابد. همچنین شامل مراقبت های پایان عمر نیز می شود.
Neutropenia
نوتروپنی
وضعیتی که در آن بدن بیمار گلبول های سفید کافی برای مبارزه با عفونت را ندارد. نوتروپنی می تواند یکی از عوارض جانبی درمان سرطان باشد.
Oncology
انکولوژی
انکولوژی، شاخه ای از پزشکی است که بر تشخیص و درمان سرطان تمرکز دارد. به پزشکان سرطان، انکولوژیست گفته می شود. آنها ممکن است در روش های مختلف برای درمان سرطان تخصص داشته باشند.
Neuropathy
نوروپاتی
این مشکل عصبی باعث گزگز، بی حسی، ضعف یا تورم می شود که معمولا از بازوها و پاهای بیمار شروع می شود. درمان سرطان یا خود سرطان می تواند نوروپاتی ایجاد کند. دیابت و سایر بیماری ها، عفونت ها و جراحات نیز ممکن است نوروپاتی ایجاد کنند.
Protocol
پروتکل
به برنامه ریزی دقیق برای درمان، بر اساس دستورالعمل های پذیرفته شده توسط متخصصان، پروتکل گفته می شود. پروتکل همچنین می تواند به یک کارآزمایی بالینی اشاره کند که در آن، مواردی مانند اینکه چه کسی واجد شرایط است، چگونه دادهها جمعآوری خواهد شد و اهداف مطالعه را مشخص میکند.
-Oma
-اوما
پسوند"-oma" به معنای تومور یا تورم است و قسمت اول کلمه به شما می گوید که تومور یا تورم در چه نوع سلولی قرار دارد. به عنوان مثال، کارسینوما سرطانی است که از پوست یا پوشش اندام شروع می شود. سارکوما در بافت همبند مانند استخوان، چربی و عروق خونی شروع می شوند. لنفوما و میلوما سرطان هایی در سیستم ایمنی بدن هستند. گلیوبلاستوما یک تومور در سیستم عصبی مرکزی است.
Radiation Therapy
پرتو درمانی
در این درمان رایج، از انرژی هایی مانند اشعه ایکس و اشعه گاما برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می شود. گاهی اوقات یک دستگاه، پرتوهای خارج از بدن بیمار را به سمت سرطان هدایت می کند، یا پزشک ممکن است سوزنها یا سیمهای رادیواکتیو را در نزدیکی سرطان داخل بدن بگذارد. پرتودرمانی می تواند به عنوان تنها درمان بیمار یا به عنوان بخشی از برنامه درمانی با سایر درمان ها استفاده شود.
Remission
رمیشن (فروکش کردن سرطان)
در این وضعیت، علائم سرطان ناپدید شده اند و آزمایشات بیمار منفی است. این بدان معنا نیست که بیمار درمان شده است، زیرا سرطان ممکن است هنوز در بدن بیمار باشد و ممکن است عود کند. رمیشن می تواند جزئی یا کامل باشد، بسته به اینکه همه آثار سرطان از بین رفته است یا خیر.
Stage
استیج یا مرحله
راهی که پزشکان سرطان را توصیف می کنند. بر اساس مواردی مانند:
- محل و اندازه سرطان
- نوع سلول تحت تأثیر
- درجه، یا غیر طبیعی بودن سرطان
- سرایت به غدد لنفاوی یا سایر اندام ها
سرطان های مختلف سیستم های مرحله بندی متفاوتی دارند.
Tumor
تومور
تومورتوده غیر طبیعی بافت یا تورم اطلاق می شود. پزشک همچنین ممکن است آن را نئوپلاسم بنامد. همه تومورها سرطانی نیستند.
ارجاع: https://www.webmd.com/cancer